خاکشیر و آبلیمو؛ شربتی که عطش تابستانی را ضربه فنی می کند/ مایعات شیرین تشدید کننده گرمازدگی است
مسعود فیروزکوهی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با تاکید بر مصرف آب در فصل تابستان، به نکاتی برای مقابله با گرمازدگی با توجه به شیوع ویروس کرونا اشاره کرد.
تاثیر گرمای هوا بر احساسات و رفتار
در این میان مسعود فیروزکوهی، کارشناس تغذیه دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در گفت وگو با خبرنگار ما با اشاره به گرمای هوای تابستان و همچنین شیوع کرونا ویروس، افزود: چند روز است که وارد فصل تابستان شدهایم و گرمای این فصل به خوبی خودنمایی میکند به طوری که شاهد افزایش میزان مصرف آب و برق در جامعه شده و در عین نیاز با قطعی هایی هم دراین خصوص در برخی از نقاط شهر و روستاها مواجه هستیم.
وی ادامه داد: گرما باعث میشود افراد، تمرکز خود را از دست داده و زودتر از دیگر مواقع خسته و پرخاشگر شوند، همچنین در دمای بالا احتمال وقوع تصادفات رانندگی افزایش می یابد و بر تمرکز افراد اثر منفی داشته و باعث عملکرد ضعیف تری می شود.
این کارشناس تغذیه با بیان اینکه گرما بر روان افرادی که تعریق زیاد دارند اثر منفی داشته و خوابآلودگی زیادی را به دنبال دارد، گفت: هرچه دمای هوا بیشتر شود، برخوردها و درگیریها بین انسان تا ۱۴ درصد نسبت به حالت مطلوب افزایش می یابد و آستانه تحمل افراد را برای پاسخگویی کاهش می دهد.
وی با تاکید بر این مطلب که گرما موجب کم اشتهایی و علاقه به خوردن را در بین افراد کم میکند، ادامه داد: ننوشیدن آب به میزان کافی در تابستان ممکن است در سیاه رگ ایجاد لخته خون کرده و سبب سکته مغزی شود، به این علت که وقتی آب خیلی کم مصرف می شود، غلظت خون زیاد شده و اگر فرد زمینه لازم را داشته باشد، می تواند دچار سکته مغزی شود.
روش های موثر برای مهار گرمازدگی
وی در تکمیل مطلب فوق تصریح کرد: در تغذیه تابستان به گرما و گرد و خاک و آلاینده های شیمیایی که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند باید توجه کرد، در این راستا نوع تغذیه تابستان باید ایمنی بدن را تامین و تقویت کند و آرام بخش و سم زدا، تامین کننده آب مورد نیاز بدن و ویتامین ها، املاح و آنتی اکسیدان ها باشد و وعده های سبک و کم اما به دفعات در آن دیده شود.
فیروزکوهی در ادامه سخنان خود برای جلوگیری از گرمازدگی و آفتاب سوختگی افزود: با پوشیدن لباسهای نخی مثل کتان و البته آزاد و آستین بلند باید بدن را از گرما و تابش نور خورشید حفظ کرد، همچنین تنظیم دمای اتاق کار ومنزل و استفاده از کولر ماشین هنگام رانندگی باید مدنظر باشد و برای مراقبت از چشم ها در اوج گرما ازعینک آفتابی استفاده و از رانندگی در اوج گرما خودداری کرد، مخصوصاً اگر تازه غذا خورده باشیم و شکم پر باشد.
وی در ادامه توصیه ها گفت: خودداری از خروج از منزل در اوج گرما را باید مد نظر داشته باشیم تا کمتر در معرض تابش نور خورشید باشیم، استفاده از کلاه مناسب و لبه دار در صورت تردد بیرون از خانه به ویژه برای کارگران و استفاده از ماسک در راستای جلوگیری از بیماری کرونا و حفاظت از گرد و خاک که در تابستان شاهد آن هستیم.
این کارشناس تذیه تاکید کرد: نباید برای مقابله با گرما در تابستان سر را خیس کرد زیرا باعث سردرد می شود ولی در عین حال اگر پاها را مرتب خیس کنیم در کاهش دمای بدن خیلی مفید است البته سر و صورت را هم می توان کمی آب زد؛ باید بدانیم که کمآبی بدن باعث تولید گرمای زیاد در تعریق میشود و ایجاد گرمازدگی در فرد را تشدید میکند.
وی بیان کرد: تغذیه در فصل گرم سال مثل تابستان اصول خاص خود را دارد، نوشیدن مکرر آب و مایعات غیر کافئین دار لازم است حتی اگر حس تشنگی نداشته باشیم باید در فواصل زمانی منظم آب و مایعات را بنوشیم.
وی خاطر نشان کرد: همراه داشتن آب در زمان بیرون بودن از منزل به خصوص اگر کمی نمک و شکر هم به آن اضافه کنیم و آبلیمو تازه که می تواند خیلی مفید باشد؛ همچنین مصرف سبزیجات آبدار و استفاده از کلم بروکلی، آب کلم، اسفناج و گوجه فرنگی در غذا و سالاد خیلی مفید است حتماً در ایام گرم سال از هویج استفاده کنید حتی در تسکین سردرد نیز مفید است.
میوه و جبران کمبود آب
فیروزکوهی خاطر نشان کرد: استفاده از میوه های آبدار مانند انگور، آب انگور، آووکادو، آب انار، آب زرشک، مرکبات، طالبی، خربزه و خیار در فصل تابستان بسیار مفید است البته از جعفری، کلم، کرفس و مارچوبه کمتر استفاده کنید چون مدرن هستند و باعث دفع آب بدن هستند؛ هندوانه هم در عین حال که خیلی خوب است و حالت عصبی را کنترل می کند اما اگر زیاد استفاده شود باعث تکرر ادرار می شود.
وی ادامه داد: مصرف چای کمرنگ وشیر برای سم زدایی مواد معلق در هوا و افزایش ایمنی بدن لازم است برای تامین کلسیم و بخشی از مایعات مورد نیاز بدن و توجه کنیم که اگر کلسیم کم شود در بدن برخی از سموم بیشتر و سریعتر جذب میشوند. در این زمینه مصرف ماست کفیر و دوغ از مابعات مناسب در فصل تابستان است و به دلیل داشتن پروبیوتیکها که بهبود دهنده عمل سیستمگوارش هستند توصیه میشود.
وی خاطر نشان کرد: غذاهای غنی از ویتامین های c، e و ... مدنظر باشد، غذا معمولاً خوب است که کم پروتئین باشد به خصوص گوشت قرمز کمتر مصرف شود اما دانه های کنجد مصرف شوند زیرا این دانه ها اسیدهای چرب و امگا ۳ دارد که در تقویت ریه ها در برابر آلودگی و گرد و خاک تابستان موثر است.
فیروزکوهی اذعان کرد: جوانه گندم، شکلات تلخ، فالوده، نان و غلات سبوس دار برای تامین فیبر لازم، مغزها برای تامین سلنیوم، رب انار ترش و شیرین کاهو و سکنجبین، سوپ جو و آش ساده بدون گوشت، چلو گشنیز؛ حبوبات مثل ماش و سماق برای این فصل مفید هستند، آب هندوانه را مجددا تاکید میکنیم به ویژه اگر در تابستان زود عصبی می شوید هر روز یک لیوان آب هندوانه مصرف کنید.
راهکارهای درمان گرمازدگی
وی در تکمیل مطلب فوق ادامه داد: غذاها باید کم چرب و کم پروتئین باشد، یکسری غذاهای چرب مانند گوشت قرمز، روغن جامد، بادمجان، غذاهای چرب و سرخ کردنی باید کمتر مصرف شود. نوشابههای گازدار هم علیرغم اینکه مصرف بالایی دارند در وهله اول حس خنکی در فرد ایجاد میکند اما برای دفع نیاز به آب بیشتری دارد بنابراین بخشی از آب بدن را دفع میکند.
این کارشناس تغذیه در ادامه به راهکارهای درمان گرمازدگی اشاره کرد و گفت: اگر دچار گرمازدگی شدید به سمت مصرف شربت و آب قند نروید زیرا نوشیدنیهای شیرین با افزایش قند و فشار خون گرمازدگی را تشدید میکند در این موارد آب معمولی، آب انار و زرشک و شربت سکنجبین بهترین نوشیدنی ها هستند، البته دوش آب سرد و استراحت میتواند خیلی کمک کننده باشد.
وی ادامه داد: از آنجایی که در گرما مصرف آب و مایعات خنک معمولاً بیشتر است میتوانیم از شربت های کم شیرینِ تخم شربتی یا شربت خاکشیر استفاده کنید که هم خنک کننده هستند و هم آب در بدن بیشتر نگه می دارند استفاده کرد و کمی آب لیمو به آن اضافه؛ آبمیوههای طبیعی و خانگی هم انواع ویتامینها و املاح را تأمین میکند اگر ممکن باشد باید مصرف شود.
رفع تشنگی و گرمازدگی با این دمنوش ها
فیروزکوهی در پایان به خواص دمنوش های گیاهی در فصل تابستان اشاره کرد و گفت: دمنوش ها علیرغم اینکه گرم هستند میتوانند در تامین آب بدن و آرامش تاثیر داشته باشند در این راستا چای سبز و دمنوش نعناع بسیار مناسب است، دمنوش گل گاوزبان آرام بخش،دمنوش بابونه خیلی مفید و دمنوش بادرنجبویه و اسطوخودوس و آب سیب ترش و شیرین یا ماء الشعیر طبیعی که در منزل می توان تهیه کنید و یا شربت تخم بارهنگ و آبلیمو و ریواس یا عرق بید وختمی و شاهتره و کاسنی به میزان ۵۰ درصد از هرکدام می تواند در کاهش گرمازدگی و کاهش دمای بدن در فصل گرم سال خیلی مفید باشد.
انتهای پیام/