به گزارش
صدای بلوچ به نقل از عصرهامون، تالاب جازموریان به عنوان مرکز تنظیم اکوسیستم های شرق کرمان و غرب سیستان و بلوچستان که در گذشته آب آن شیرین بود، بر اثر یک جانبه گرایی کرمان و احداث سدهای متعدد بر روی رودخانه های این استان از جمله هلیل رود و خشک شدن بخش اعظمی از این دریاچه و مراتع اطراف آن، آسیب های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی زیادی را برای مردم سیستان و بلوچستان ایجاد کرده است.
آب رودخانه هلیل رود که باید پس از پیوستن رودخانه های دیگر و سیلاب ها و روان آب های دیگر و علاوه بر آبیاری جیرفت و کهنوج، وارد هامون جازموریان شود و مناطقی از سیستان و بلوچستان را منتفع سازد، وارد سدهایی می شود که در جیرفت احداث شده است و این موضوع حیات تالاب را به خطر انداخته است که بیشترین دود آن به چشم مردم کشاورز و دامدار دلگان می رود.
تالاب جازموریان در حالت طبیعی در مرکز یک منطقه خشک واقع شده است و اقدامات نسنجیده در خصوص احداث سدها و عدم توجه به موقعیت های دیگر تالاب، منشا مشکلات فراوانی بوده که تاخیر در چاره اندیشی، می تواند مناطق حاشیه تالاب در سیستان و بلوچستان را به منطقه ای پرمخاطره در حوزه های زیست محیطی، کشاورزی و دامداری تبدیل کند.
تخصیص تمام اعتبارات جازموریان به کرمان
مجتبی شجاعی، فرماندار دلگان در این باره گفت: سازمان‌محیط زیست سال گذشته تمام اعتبار مربوط به احیای تالاب جازموریان را به صورت متمرکز به استان کرمان تخصیص داد در حالی که نیمی از تالاب در سیستان و بلوچستان واقع شده است.
وی ادامه داد: به نظر می رسد با وجود گرد و خاک و آسیب های زیست محیطی و تنفسی در دلگان ناشی از غبار جازموریان، تنها عایدی این استان، حسرت اعتبارات است و آب و اعتبار مربوط به جازموریان، نصیب استان کرمان می شود، در حالی که عمده روستاهای دلگان در منطقه جلگه در معرض تهدید شن ریزه ها قرار گرفته اند.
این مقام مسئول اضافه کرد: در دوره ای که توجهات ملی نظام و دولت معطوف به محرومیت زدایی و توسعه و پیشرفت استان است، این اقدام سازمان محیط زیست در قبال تخصیص متمرکز اعتبارات جازموریان به استان کرمان مورد قبول نیست .
شجاعی با بیان این که جازموریان نیاز به درمان و پیشگیری دارد تا به سرنوشت تالاب های مشابه دچار نشود، ادامه داد: اقدامات نسنجیده و سدسازی در حوضه آبریز تالاب جازموریان در كرمان حاشیه این تالاب در سیستان و بلوچستان را به منطقه ای پرمخاطره تبدیل كرده است كه هر ساعت تاخیر در چاره اندیشی جازموریان را به سرنوشت هامون دچار می كند.
حیات جازموریان در خطر
به گفته وی، آب رودخانه هلیل رود كه باید پس از پیوستن رودخانه ها، سیلاب ها و روان آبهای دیگر علاوه بر آبیاری جیرفت و كهنوج، وارد تالاب جازموریان شود و مناطقی از سیستان و بلوچستان را بهره مند كند، پشت سد جیرفت ذخیره می شود و حیات تالاب را به خطر انداخته است، به طوری كه بیشترین ضرر را مردم كشاورز و دامدار شهرستان دلگان متحمل می شوند.
شجاعی تصریح كرد: سدهای استقلال و عروس در جیرفت و برخی سدهای كوچك و بزرگ آبخیزداری در استان كرمان كه تعداد آنها به بیش از 30 سد می رسد، منشا اصلی آسیب تالاب هامون جازموریان برای سیستان و بلوچستان است.
وی خاطرنشان کرد: وجود این سدها اجازه ورود اندك سیلاب های ناشی از بارندگی را به جازموریان نمی دهد كه این موضوع تالاب را خشكانده و به منشا ریزگرها تبدیل كرده است.
گرد و غبار؛ سهم سیستان و بلوچستان
وحید پورمردان، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: پیگیری های زیادی از سوی محیط زیست استان در این رابطه انجام شده است، امسال نیز جهت جذب اعتبار مکاتبات متعددی با معاونت دریایی و امور تالاب‌ها انجام دادیم.
وی ادامه داد: همچنین با مدیرکل محیط زیست استان کرمان مکاتبات انجام شد که حداقل جهت پاسخ استانی عملکرد خود را به محیط زیست سیستان و بلوچستان در حوزه تالاب جازموریان ارائه دهند.
وی با بیان این که ۵۱ درصد تالاب جازموریان در کرمان و ۴۹ درصد آن در سیستان و بلوچستان واقع شده است، افزود: بخش تحت مدیریت سیستان و بلوچستان، مربوط به حوزه گرد و غباری تالاب است و کرمان حوضه آبریز آن را مدیریت می کند.
سدسازی ها؛ مانع آبگیری جازموریان
به گفته این مقام مسئول، سدسازی های بالادست باعث شده است که آب به تالاب نرسد و از طرفی وزارت نیرو هم حقابه ای را به ما نداده، در واقع یکی از اعتراضات ما در خصوص حقابه از سدهایی است که در مسیر رودخانه واقع شده و در گذشت تالاب را آبگیری می کرد، اما هیچ وقت حقابه این سدها برای تالاب جازموریان واریز نشده است.
پورمردان تصریح کرد: یکسری اقدامات استانی مانند همکاری در تهیه برنامه جامع مدیریت یکپارچه تالاب جازموریان انجام شده و مراحل پایانی را طی می کند، کلاس هایی را هم که جهاد دانشگاهی کرمان در استان برگزار کرده منجر تدوین برنامه جامع مدیریت یکپارچه تالاب جازموریان شده است.
وی با بیان این که این برنامه منتظر تایید سازمان برنامه و بودجه است، اضافه کرد: اقدام دیگر راه اندازی اداره حفاظت محیط زیست دلگان بود که با تمام مشکلات کمبود نیرو توانستیم این اداره را راه اندازی کنیم، استانداری نیز پیگیر ساخت ساختمان این اداره است که یکی از تعهدات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان بوده و کار آن با بودجه استانی در حال اتمام است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز گفت: با توجه به این این که درگیری ها و تبعات تنفسی ناشی از گرد و غبار برای مردم منطقه ایجاد شده است، درخواست دادیم که در بودجه امسال حتماً به جازموریان در حوزه جنوب توجه شود.
تبعات اجتماعی خشکی جازموریان برای مردم دلگان
پورمردان با اشاره به دیگر دیگر تبعات اجتماعی جولان ریزگردهای ناشی از خشکی تالاب جازموریان برای مردم دلگان، تصریح کرد: بسیاری از ذینفعان تالاب در سیستان و بلوچستان شغل خود را از دست داده‌اند و کاری ندارد و خیلی ها به سوی شغل‌های کاذب مثل قاچاق سوخت روی آورده‌اند.
وی گفت: اتفاقاتی که برای منطقه سیستان و بلوچستان طی سال های ناشی از خشکسالی جازموریان افتاده است، نشان می داد که این استان بر خلاف موضوع اعتبارات، تبعات بیشتری را از این خشکسالی ها و بی‌آبی تالاب متحمل شده است.
این مقام مسئول اذعان کرد: پیگیری فرماندار دلگان و نماینده های مردم در مجلس شورای اسلامی در زمینه اخذ اعتبارات برای بخشی از تالاب هامون که در محدوده سیستان و بلوچستان واقع است خیلی می‌تواندکمک کند.
پوردمردان بیان کرد: محیط زیست استان در رابطه با تالاب جازموریان برنامه هایی را نیز آماده اجرا دارد که از جمله آن می توان به آموزش جوامع محلی اشاره کرد.
وی گفت: اقدامات عملیاتی برای این موضوع و کاهش گرد و غبار و ریزگردها و تبعان آن نیاز به اعتبار دارد که اعتباری در این رابطه دریافت نکردیم میدونم و چند سال است که کرمان اعتبارات آن را دریافت می کند که با محیط زیست کرمان جهت ارائه عملکرد خود در این رابطه، مکاتباتی انجام دادیم اما متاسفانه پاسخی دریافت نکردیم.
پورمردان اذعان کرد: موضوع تالاب جازموریان و تبعات خیلی بد آن از جمله خشکسالی و توفان های گرد و غبار در استان را در سفر اخیر لاریجان زاده، معاون دریایی و امور تالاب های سازمان محیط زیست نیز پیگیری کردیم که قول مساعد داد و امیدوار هستیم برای تخصیص اعتبار امسال سیستان و بلوچستان را هم ببینند.
انتهای پیام/
